Solfej Nedir?

Solfej nedir sorusunun müzikle ilgilenenler tarafından doğru yanıtlanması oldukça önemli. Notalara hece atayarak öğrenmeyi ve telaffuzu daha kolay hale getiren solfej, böylece müzik parçasının okunması için önemli yarar sunar.

Solfej Tanımı Nedir?

Her müzik parçası notalardan oluşur. Hatta notalar ile yazılmamış müzik parçaları bile notalara dökülür. Bu hem çalmayı hem de sözlüyse söylemeyi kolaylaştırır. Notaların okunmasını ise tek heceli ifadeler ile gerçekleştirmeye solfej denilir. Böylece solfej okumak bir müzik parçasının çalınmasıyla da özdeş anlam taşır. Özellikle müzik öğrenenler için solfej çok önemlidir çünkü böylece notaların nasıl okunacağını ve icra edileceğini öğrenir.

Solfej Örneği :

Solfej Neden Önemli?

Solfej çalışmak müzik öğrenmenin temel taşlarından birisidir. Çünkü solfej ile anahtarlar, ses aralıklarının ritimleri, tonalite ve değiştirme işaretleri gibi tüm ögeler tanınmaktadır. Bu ögelerin tanınmasıyla birlikte işaretlerin gerçek sese dönüştürülmesi de mümkün olur. Sadece şan eğitimi alanlar için değil enstrüman öğrenmek isteyenler de solfej eğitimi bu yüzden alırlar.

Anlam genişlemesi ile solfej aslında solmizasyonun yerine yaygın bir şekilde kullanılır. Solmizasyon bir ses dizisinde yer alan notaların heceler ile adlandırılmasıdır. Farklı kültürlere ait solmizasyon yöntemleri bulunur. Günümüzde yaygın olarak kullanılan ve evrensel olarak kabul gören solmizasyon ya da solfej yöntemi ise Ortaçağ Avrupası’nda Arrezzolo Guido tarafından bulunmuştur.

Guido, altılı nota ses dizisini temel alarak her notaya bir hecenin adını vermiştir. Bu yöntemde her hece belirli bir notaya karşılık gelecek şekilde kullanılır. Dolayısıyla her hece sadece kendisini tanımlar ve başka notayı karşılamaz. Örneğin do her tonda do, sol ise her tonda sol notasına karşılık gelir. Böylece notaların kesin şekilde ifadesini ve herkes için aynı ses aralığını karşılamasını sağlar.

Solfej Nasıl Öğrenilir?

Solfej nasıl öğrenilir sorusu bütünlüklü bir şekilde müziğin ögelerini öğrenmek isteyenler için önemlidir. Bir müzik parçasının nota isimleriyle seslendirilmesi anlamı taşımasına rağmen müziğin tüm ögelerinin öğrenilmesi solfej sayesinde mümkün olmaktadır. Bu kapsamda kulak çalışmaları, aralık duyumları, melodik hafıza, ritimsel hafıza, ritimsel okuma ve dikte solfej çalışmalarında başlıca yapılan çalışmalardır. Solfej sadece notaların hece olarak seslendirilmesini ifade etmez. Notaların müziğin yapısına uygun şekilde okunmasını sağlar. Başka bir deyişle adeta enstrüman ile icra ediliyormuşçasına okunmasını mümkün kılar.

Solfej öğrenmek için bu alandaki kaynak kitapların veya kursların yardımı gerekecektir. Çünkü solfejin öğrenilmesi örnekler üzerinden işlenir ve pratik yaptıkça gelişir. Solfej ve dikte bir tür müziğin okuma ve yazması anlamı taşır.

İyi bir virtüöz olmak isteniyorsa sadece enstrüman çalmak yeterli olmayacak ve bir noktada tıkanmaya yol açacaktır. Bunun yanında müziğin adeta zihinde çalması, enstrümanın da (adıyla orantılı olacak şekilde) bir araç olarak görülmesi solfej sayesinde mümkündür. Sadece eserin notasına bakarak solfej sayesinde zihninizde o notaları canlandırabilir ve kulağınızda duyabilirsiniz. Bunu başarmak yeni eserlerin ortaya çıkması için önemlidir. Bu yüzden de her iyi virtüöz iyi bir besteci olamaz. Besteci olabilmek için solfej okumayı mutlaka bilmek gerekir.

Solfej sadece notaların tek hecelik karşılıklarını (do, re, mi vb.) ifade etmek anlamına bu bakımdan gelmez. Kapsamlı bir şekilde solfej konusunda uzmanlık ancak çok çalışma, notaların yanında aralıkları, uzunlukları ve eserinin bütününe bakarak okumayı gerektirir. Bu da çok ve farklı müzik eserleri ile çalışmayı gerektirir.

Solfej Öğrenmeye Yardımcı Kitaplar

Solfej kitapları gerekli çalışmaları yapmanız için mutlaka başvurmanız gereken kaynaklardır. Kitaplar içinde yer alan farklı ezgiler ile birlikte farklı türde olan müziklere yönelik okuma gerçekleştirilebilir.

• Lavignac Solfej: Alanında en önemli kaynak kitaplar arasında yer alan bu kitap şan çalışmaları için idealdir. Piyano eşliğinde yapılabilecek çalışmaları içermesi sayesinde de okumaların karşılıklarının kolay şekilde uygulanmasını mümkün kılıyor. Başlangıç seviyesinden ileri düzeye kadar farklı ciltleri bulunuyor.
• Solfej – Muammer Sun: Solfej eğitimi için temel kaynaklar arasında yer alan bu kitap kolaydan zora doğru sıralanan eğitici parçalar ile solfej eğitimini de kolaylaştırıyor. Özellikle yazarın kendisine özgü hazırladığı yöntem ile benzerlerinden farklı olan kitap mutlaka solfej eğitiminde başvurulması gereken eserler arasında yer alıyor.
• Poliritmik Solfej – Nail Yavuzoğlu: Solfej eğitiminde çok katmanlı ritimleri öğrenmeyi amaçlayan bu kitap üst üste duyulan melodilerdeki ritimleri okumayı sağlayarak ileri düzeyde solfej bilgileri sunuyor.